Sir Diacsavvy: PAKITANG-TURO

Mitolohioya ng Ehipto: Ang Paglika at  Alamat ni Ra At Hathor

Mula sa The Big Myth, Distant Train. Inc at mula sa panulat ni  Leonora Viray Vitug

Salin-buod sa Filipino ni Jay-r Diacamos

Naniniwala ang mga Ehipsiyo at mga Ehipsiya , bago pa magsimula ang panahon, ay may nag-iisang umiiral ang Nun,  pinakaunang katawan ng mga katubigan. Sa mismong oras ng paglikha, lumitaw si Atum , sa pamamagitan ng pagsasabi ng kanyang pangalan siya nabuhay. Siya  ang panginoon na manlilikha at supremo o pangunahing panginoon. Hindi matukoy ang kanyang kasarian at mayroong siyang  iisang mata na kayang lumibot sa sansinukob.

Si Atum ay ang pinakamalakas na diyos at nakakapag-ibang anyo. Ang kaniyang kapangyarihan at ang sikreto nito ay nakalagay sa kanyang nakatagong pangalan; “Ako si Khepera sa pagsikat ng araw, Ra sa tanghali, at Atum sa gabi” ani niya. Tapos sumikat ang araw, dumaan sa langit, at lumubog sa unang pagkakataon .

 Si Atum , Ra o Re ay nilikha upang magdala ng liwanag sa daigdig, at para likhain din ang iba pang mga diyos at diyosa ng Sinaunang Ehipsiyo. Mula sa kanyang pagsasabi ng pangalan siya ay nagkakaroon ito ng buhay.  Unang niyang nilikha , ang isang bunton ng lupa o putik, ang ben-ben, upang pagtayuan niya.

Sa pamamagitan ng paghinga, binigyang buhay ang diyos na si  Shu, diyos ng hangin at sa pamamagitan ng pagdura , lumabas si  Tefnut, ang diyos ng ulan.  Sila ay inatasang waksihin ang kaguluhan at magtagusod ng mga pamantayang batas,  kaayusan at kapayapaan .  Kalaunan ito ay tinawag na Maat, isang prinsipyo ng buhay  at sumisimbulo ng isang puting pakpak , ang liwanag at kalinisan.

Sina Shu at Tefnut ay nagsilang ng dalawang anak, ang Diyos ng lupa si Geb at ang dyosa ng kalangitan si Nut. Ang dalawa ay hindi mapaghiwalay sa isa’t isa kaya  sa prinsipyo ng Matt sila ay ipinaghiwalay para magampanan ang kanilang tungkulin.  Sa pamamagitan  ni shu, ang  diyos ng hangin , itinulak niya pataas si Nut at nagmistulang mga kalangitan at si Geb ay nanatili sa ibaba at  nagmistulang kalupaan.  Si Nut ang lumilikha ng ulan para kay geb upang mabuhay lahat ng bagay sa kalupaan.

Si Geb at Nut naman ay nagkaanak ng apat  na mas batang mga panginoon, sila ay si Osiris, Isis, Nephthys, at Seth. Si Osiris ang sumisimbolo sa kabaitan , si Seth naman ang naging diwa ng kasamaan , Isis ang diyosa ng poagkabuhay at ina  at Nephthys ang diyosa ng kapanganakan at kamatayan . Sila ay kabilang sa “The Ennead” o siyam na pangunahing Diyos ng Ehipto.

Pagkatapos nito pinangalanan ni Ra ang lahat ng bagay sa mundo, at sila ay lumaki. Ang pinakahuli niyang pinangalanan niya ang sangkatauhan, at nagkaroon ng mga kalalakihan at kababaihan sa Ehipto mula sa kanyang mga luha.

Nag-anyong tao si Ra sa katauhan ni Amun- Ra  at naging pinakaunang pharaoh. Pinamunuan niya ang buong bansa ng Ehipto sa  maraming taon, at nagbigay siya ng mga masasaganang ani para purihin siya ng mga ito. Ngunit, dahil siya ay naganyong tao, tumanda si Ra. Siya ay nagalit sa mga tao sapagkat naririnig niya nag ginagawang pambabastos at insult sa kanya.

Nagalit si Ra dahil sa mga ginagawa ng sangkatauhan kaya pinulong  niya ang mga diyos at diyosa na ng palihimkanyang ginawa. Tinawag niya din ang kanyang  ama na si Nun at nagwika “ Ako ang iyong anak na humihingi sa iyong tulong at payo. Mangusap ka ngayon sa akin kung ano ang aking nararapat gawin? Ang mga tao ay lubhang nagagalit sa akin at ako’y kanilang binabastos at iniinsulto, ngunit hindi ko sila papatayin maliban kung makiusap ka sa akin.”  At sa sumagot si Nun, “Ikaw ay dakilang diyos at mas malakas sa akin, ikaw ang anak na mas higit ang kapangyarihan kaysa sa kanayang ama. Marapat lang na bigyan ng matinding salanta ang mga tao. Ipadala mo ang iyong mga mata upang hindi makapagtago ang mga  tao.

Sa pamamagitan ng pagtingin ni Ra nabuhay si Sekhmet, ang pinakamabangis sa lahat ng mga diyos at diyosa.  Nagtungo so Sekhmet sa lugar ng mga tao upang mag-aklas ng takot sa puso ng mga ito.  Tumingin si Ra sa ginawa ni Sekhmet sa mga tao at ang puso niya ay napuno ng awa. Gusto niya nang patigilin si Sekhmet ngunit walang kahit sino man ang makakapigil sa kanya sa pagpatay.

Matapos ang minimithing paghihiganti, bumalik si Sekhmet kay ra at sinabing “Ako ang pinakadakilang higit sa sangkatauhan sa daigdig at mas makalulugod sa akin kung ako’y makakatikim ng dugo.”

Kaya gumawa si Ra ng paraan upang malinlang si Sekhmet na handang wasakin ang sangkatauhan. Humingi siya sa kanyang mga alagad ng libo- libong alak na nakalagay sa bote at kinulayan ng pula gamit ang mandrogada o halaman. Kinaumagahan, ang alak na mukhang dugo ay ibinuhos ito sa lugar kung saan pumapatay si Sekhmet.  Dumating si Sekhmet at inakala na dugo ito kaya niya ito iniinom nang iniinom hanggang siya ay malasing. Sa sobrang kalasingan siya ay nakatulog at bumalik sa pinaroroonan ni Ra. Nang bumalik si Sekhmet kay Ra, pinalitan siya ng pangalan, ang pangalan na ito ay Hathor, ang diyos ng kaligayan at pag-ibig.

Pagkatapos nito nagkaroon ng malubhang sakit si Ra at umalis papuntang kalangitan at si Shu ang sunod na namuno sa mga tao.